Grad Vršac danas obeležava Svetski dan šuma

“Obeležavanje Svetskog dana šuma pruža priliku za razmenom stavova i ideja o održivom gazdovanju šumama, kao i za podizanje svesti kod ljudi na važnost i značaj ovih kompleksnih ekosistema. Čuvajmo i negujmo šume”, poručuju iz JKP Drugi oktobar.

JKP „Drugi oktobar“ Vršac, kao upravljač zaštićenog prirodnog dobra „Vršačke planine“, odgovorno brine o flori i fauni ovog dragulja Južnog Banata, Vojvodine i Srbije. Sa ponosom ga predstavlja posetiocima i korisnicima iz Vršca, kao i svim turistima koji posećuju naš Grad.

Ukupna površina PIO „Vršačke planine“ iznosi 5.328,86 hektara, a od toga, područje režima zaštite I stepena se prostire na 167,60 hektara (3,1%). Pod režimom zaštite II stepena nalazi se 3.342,43 hektara (62,7%), a režim zaštite III stepena pokriva 1.818,84 hektara (34,1%).

Najveće učešće u površini zaštićenog područja imaju šume (67,36%), na drugom mestu su pašnjaci i livade (19,44%), dok izgrađene površine pokrivaju svega 1,26%. Prirodne i blisko prirodne površine (šume, livade, pašnjaci, trstici, potoci...) zauzimaju 89,78% površine, ukazujući na visok stepen prirodnosti zaštićenog područja.  Kategorija „nema podataka“ (3,28%) takođe obuhvata šumska i travna staništa, za koje je katastarska evidencija u toku, što zajedno sa prethodno navedenim površinama čini 93% ukupne površine zaštićenog područja.

Širok ekološki dijapazon šuma uključuje vlažne krajpotočne ekotone (bele vrbe i crne jove), suve, prisojne, na strminama (mediteranskog grabića i medunca), zatim svetle i tople šume raznih hrastova i plemenitih lišćara, do senovite i sveže šume mezijske bukve ili graba.

Recentna šumska vegetacija odraz je kompleksa navedenih stanišnih i antropogenih uticaja, sa više progresivnih i regresivnih stadijuma razvoja, u kojima su osnovni graditelji hrastovi –“Quercus cerris, Q. pubescens, Q. virgialiana, Q. petraea agg., Q. frainetto”, lipe – “Tilia argentea, T. cordata, T. playphyllos”, grab – “Carpinus betulus, a na manjim površinama površinama bukva “Fagus moesiaca” i tzv. „plemeniti lišćari“ - “Fraxinus excelsior, Acer pseudoplatanus. A. platanoides”.

Prema evidenciji osnova za gazdovanje šumama, korisnici šuma su JP „Vojvodinašume“ na prostoru gazdinske jedinice „Vršački breg“, odnosno manastir Mesić na prostoru gazdinske jedinice „Šume manastira Mesić“. Prema obliku svojine, prvopomenuta se nalazi u državnoj, dok je druga gazdinska jedinica u svojini manastira Mesić i Crkvene opštine Markovac, Eparhije Banatske Srpske Pravoslavne Crkve. Ukupna površina šuma obuhvaćenih ovim predlogom zaštite u GJ „Vršački breg“ iznosi 3462,3 hektara, odnosno 641,52 hektara u GJ „Šume manastira Mesić“.

Prema vrstama drveća, najzastupljenije su sastojine lipe, pokrivajući čak 38,39% ukupne površine pod šumom (sa dominacijom vrste “Tilia argentea”), a takođe visoko učešće (33,54%) imaju šume hrasta kitnjaka. Treće po površinskom učešću su sastojine bagrema (15,48%).

Bagrem kao vrsta koja se na suvljim staništima ponaša invazivno, javlja se često i u okolnim sastojina autohtonih vrsta. Njenom širenju naročito pogoduju prizemni požari.

Šume belog jasena (0,25 %) i šume sladuna (2,51 %) predstavljaju pravu retkost za područje Vojvodine i ukazuju na posebnu vrednost i specifičnost šumske vegetacije.

Šume (kulture) crnog bora imaju malu pokrovnost, a stabla ove vrste su sađena pojedinačno i na izletničkim lokalitetima. Kao ne-invazivna alohtona vrsta za ovo područje, prisustvo crnog bora na malim površinama doprinosi diverzitetu staništa i gnežđenju strogo zaštićenih vrsta kao što je orao zmijar (Circaetus gallicus).

Šume izdanačkog porekla sada čine 95% ukupne površine šuma, ukazujući na dugu praksu korišćenja šuma čistom sečom, odnosno na potrebu prevođenja u viši uzgojni oblik (setvom ili sadnjom).